Prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca, jak chyba żaden inny podmiot, jest obarczony bardzo licznymi obowiązkami, z których znaczna część dotyczy realizacji konstytucyjnego prawa każdego obywatela do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracodawcy przypisano zatem szczególną rolę w zakresie ochrony życia i zdrowia oraz bezpieczeństwa pracy zatrudnionych.

Pracodawca powinien sprawować skuteczne kierownictwo i zapewniać należyty nadzór w zakresie bhp. Jego zadaniem jest uświadamianie sensu przestrzegania przepisów bhp przez pracowników oraz troska o bezpieczeństwo u wszystkich uczestników procesu pracy.

Pracodawca zobowiązany jest:

• organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy

Oznacza to przede wszystkim takie urządzenie stanowisk pracy i takie jej zorganizowanie, aby wyeliminować lub do minimum ograniczyć zagrożenia mogące pojawić się podczas wykonywania pracy. Oczywistym warunkiem zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest zapoznanie ich z regulaminami oraz przepisami bhp, które powinno się odbywać w momencie rozpoczęcia przez danego pracownika pracy.

• zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
• reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
• zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,
• uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
• zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
• zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Ponad to pracodawca zobowiązany jest między innymi :

• stosować bezpieczne maszyny, urządzenia oraz narzędzia;
•  zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby;
•  zabezpieczyć pracowników przed zagrożeniami i ich skutkami;
•  zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonujący pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, a także studentom i uczniom odbywającym praktyki zawodowe u pracodawcy;
• zapewnić koordynację prac wykonywanych przez pracowników podległych różnym pracodawcom;
• zapewnić opiekę zdrowotną nad pracownikami;

Pracodawca musi też pamiętać o odpowiednim dostosowaniu stanowisk i warunków pracy do potrzeb i możliwości pracowników niepełnosprawnych. Pamiętać też należy o dostosowaniu środowiska pracy, zwłaszcza dróg komunikacyjnych z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym możliwości ewakuacji podczas pożaru.

Wyżej wymienione obowiązki pracodawcy mają charakter bezwzględny, czyli dotyczą każdego pracodawcy bez względu na jego możliwości finansowe, organizacyjne czy inne i nie mogą być przez niego pomijane.  Granicę tych obowiązków wyznacza aktualny poziom nauki i techniki. To, czy dany pracodawca, w określonych warunkach, wykorzystał w sposób odpowiedni osiągnięcia nauki, podlega indywidualnej ocenie właściwych organów nadzoru, na przykład Państwowej Inspekcji Pracy i Inspekcji Sanitarnej lub sądu w toku postępowania sądowego.

” TO, CO JEST OBOWIĄZKIEM PRACODAWCY, JEST PRZYWILEJEM PRACOWNIKA.

I ODWROTNIE.

OBOWIĄZKI PRACOWNIKA SĄ PRAWEM PRACODAWCY.  “

Bezpieczna praca wymaga harmonijnego współdziałania obu stron stosunku pracy – pracodawcy i pracownika. Pracodawca ma prawo oczekiwać od pracownika współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w sprawach bhp, opiniowania oceny ryzyka, zgłaszania uwag lub sugestii odnośnie podnoszenia poziomu zabezpieczeń stosowanych w przedsiębiorstwie.

Pracodawca ma ponad to prawo egzekwowania przestrzegania przez pracownika przepisów oraz zasad bhp

Do głównych uprawnień pracodawcy należą:

• nagradzanie i wyróżnianie pracowników;
• stosowanie kar upomnienia i nagany za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp oraz przepisów ppoż., a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy;
• stosowanie kary pieniężnej za nieprzestrzeganie przepisów bhp, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawianie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy;
• zwolnienie pracownika bez wypowiedzenia  w przypadku ciężkiego naruszenia przepisów oraz zasad bhp przez pracownika.

Pracodawca ma zatem prawo oczekiwać, że pracownik:

• będzie brał udział w organizowanych przez pracodawcę szkoleniach bhp,
• stosował się będzie do poleceń i wskazówek otrzymywanych przed rozpoczęciem prac o podwyższonym ryzyku,
• podejmie się wykonania każdej zleconej pracy przez pracodawcę lub przełożonego, pod warunkiem, że praca ta odpowiada posiadanym przez pracownika kwalifikacjom zawodowym, a warunki pracy odpowiadają przepisom bhp i nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika i osób postronnych,
• dbać będzie należyty stan maszyn, urządzeń i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,
• dbać będzie o stosowanie środków ochrony zbiorowej i ochrony indywidualnej,
• będzie brał udział we wstępnych, okresowych i kontrolnych badaniach lekarskich.

WAŻNE!

Pracodawca ma prawo oczekiwać  od pracownika, że  w razie zauważenia w miejscu pracy wypadku lub zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego – pracownik niezwłocznie zawiadomi przełożonego o wypadku lub zagrożeniu, a także ostrzeże o grożącym niebezpieczeństwie współpracowników oraz osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia.

Pracownik powinien też podjąć próbę ugaszenia powstającego pożaru za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego.